خرید خودرو
جایگاه پلاتینیم و پالادیم در کاتالیست خودرو
فلزات ارزشمند از قبیل پلاتینیم و پالادیم در کاتالیست‌های خودرو برای کاهش آلودگی‌های گازی به کار گرفته می‌شوند. این کاتالیست‌ها با تبدیل گازهای ضررآور به گازهای بی‌ضرر، نقش چشمگیری در حفاظت از محیط زیست و کاهش آلودگی هوا ایفا می‌کنند. درجه کارایی این فلزات در این سیستم‌ها بستگی به غلظت و نوع استفاده از آنها دارد.
مقدار فلزات ارزشمند در کاتالیست خودروها
مقدار پلاتینیم و پالادیم به نوع و مدل خودرو بستگی دارد. به‌طورکلی، هر کاتالیست معمولا حاوی۰.۱ تا۰.۲۵ اونس (۳ تا۷ گرم) پلاتینیم،۰.۰۷ تا۰.۲۵ اونس (۲ تا۷ گرم) پالادیم و۰.۰۴ تا۰.۰۷ اونس (۱ تا۲ گرم) رودیوم است. به همین دلیل، خودروهای بزرگ‌تر که به حجم بیشتری از گازهای خروجی نیاز دارند، معمولاً از کاتالیست‌هایی با مقادیر بالاتری از این فلزات بهره‌برداری می‌کنند.
رواج سرقت کاتالیست در سال‌های اخیر
در سال‌های اخیر، بخصوص در زمان شیوع کرونا، افزایش آمار سرقت کاتالیست‌ها مشهود بوده است. دلیل اصلی این امر افزایش قیمت پلاتینیم و پالادیم و همچنین بالا رفتن تقاضا برای این فلزات بوده است. در سال۲۰۲۲، سرقت‌ها به نقطه‌ی اوجی رسید و گزارش‌ها نشان دهنده وقوع۴۵ هزار سرقت در یک شهر کوچک در ایالات متحده بودند. سارقان کاتالیست‌ها را به بازارهای سیاه و کسانی که در استخراج فلزات گرانبها فعال هستند، می‌فروشند.
تأثیر نوسانات قیمت بر سرقت کاتالیست
در دوران همه‌گیری، بهای هر اونس پلاتینیم و پالادیم به سطوح بالایی رسید؛ به‌طوری‌که ارزش پلاتینیم نزدیک به۱۲۹۰ دلار و پالادیم به۳۳۰۰ دلار افزایش یافت. این تغییرات موجب شد که ارزش هر کاتالیست به طور تقریبی،۱۲۸ دلار برای پلاتینیم و۲۳۱ دلار برای پالادیم برسد. اما با افت قیمت این فلزات، ارزش کاتالیست‌ها نیز کاهش یافته و تحت تأثیر سیاست‌های دولت قرار گرفته است.
نقش پلاتینیم در کاتالیست خودرو
پلاتینیم نقش مهمی در واکنش‌های شیمیایی کاتالیست‌های خودرو ایفا می‌کند؛ این فلز کمک می‌کند تا نیتروژن اکسیدها به نیتروژن و اکسیژن تجزیه شوند و همچنین هیدروکربن‌ها و کربن مونوکسید به کربن دی‌اکسید و بخارآب تبدیل شوند. در این پروسه‌ها، پلاتینیم و رودیوم با هم واکنش اول را تسهیل کرده و پلاتینیم و پالادیم مسؤولیت واکنش دوم را بر عهده دارند. اگرچه فلزات دیگری نیز می‌توانند در این واکنش‌ها دخالت داشته باشند، اما ثبات و مقاومت حرارتی پلاتینیم، پالادیم و رودیوم این‌ها را به گزینه‌هایی مناسب‌تر تبدیل کرده است.
نتیجه‌گیری
به‌طور کلی، کاتالیست‌ها به عنوان عناصری کلیدی در خودروها عمل کرده و نقشی اساسی در کاهش آلاینده‌ها و حفظ محیط زیست بر عهده دارند. مقدار موجود پلاتینیم و پالادیم در این قطعات بر عملکرد کاتالیست‌ها تأثیر مستقیمی دارد و بنابراین اطلاع از این مقادیر و درک ارزش این اجزا، بسیار مهم و ضروری به نظر می‌رسد. همچنین، این مسئله نشان‌دهنده ضرورت حفاظت از کاتالیست‌ها و جلوگیری از سرقت آنها است.
سؤالات متداول (FAQ)
۱. آیا تمامی خودروها کاتالیست دارند؟
بله، اکثر خودروهای مدرن به کاتالیست‌هایی تجهیز شده‌اند که در جهت کاهش آلودگی گازهای خروجی عمل می‌کنند.
۲. آیا سرقت کاتالیست در ایران نیز افزایش یافته است؟
بله، با افزایش قیمت فلزات گرانبها و نوسانات بازار، سرقت کاتالیست‌ها در ایران نیز به تازگی افزایش یافته است.
۳. آیا می‌توان کاتالیست را تعمیر کرد؟
در برخی موقعیت‌ها، کاتالیست‌ها قابل تعمیر هستند، اما در بسیاری از موارد بهتر است که آنها تعویض شوند.
۴. چه تدابیری برای جلوگیری از سرقت کاتالیست باید اتخاذ شود؟
استفاده از سیستم‌های امنیتی و پارکینگ‌های امن می‌تواند به کاهش ریسک سرقت کاتالیست کمک کند.
