
صنعت خودروسازی بریتانیا، با وجود چالشها و نواقص مختلفی که حتی از سوی معتبرترین برندهای این کشور مشاهده میشود، همواره به عنوان یکی از تأثیرگذارترین سازندگان خودروهای سایز کوچک و کاربردی در صحنه جهانی شناخته میشود. این صنعت با تاریخچهای غنی و پر فراز و نشیب، نقش بسزایی در توسعه فناوری و طراحی خودروهای مدرن ایفا کرده است.
در دنیای خودروسازی، بریتانیا به عنوان زادگاه برندهای معتبر و لوکسی مانند بنتلی، رولزرویس، استن مارتین، جگوار و لندروور شناخته میشود. اما هیچ یک از این برندها به اندازه مدل مینی (Mini) نمادین و محبوب نیستند. در این مقاله به بررسی یک نسخه خاص از موریس مینی 1275 GT سال 1970 میپردازیم که تنها یکی از دهها مدل تولید شده از خانواده مینی است که از دهه 1960 تا 2000 عرضه شدهاند.
دار و دسته مینی
بدون شک، خانواده مینی یکی از پیچیدهترین و متنوعترین تاریخچهها را در عرصه خودروسازی جهان به خود اختصاص داده است. این خودرو به مدت چهل سال تنها در یک نسل حضور داشت، اما در این دوران، تحت تولید سه خودروساز بریتانیایی شامل بریتیش موتور (BMC)، بریتیش لیلاند و گروه روور، در هفت سری مختلف (از مارک 1 تا مارک 7) عرضه شد.
خانواده مینی دارای تاریخچهای غنی و طولانی در کشورهای مختلفی از جمله استرالیا، نیوزلند، تایلند، مالزی، اسلوونی، اسپانیا، آفریقا، پرتغال و ایتالیا است. به همین دلیل، مدل مینی توسط برندهای معتبر دیگری همچون اینوچنتی، آستین، روور، لیلاند، موریس، رایلی و وُلزلی نیز تولید شده است.

مدل مورد بررسی در اینجا، مینی 1970 است که در دوران مالکیت شرکت بریتیش لیلاند از 1968 تا 1986 تولید شده است. این خودرو به عنوان بخشی از سری مارک 3 (MK III) که بین سالهای 1969 تا 1976 عرضه میشد، شناخته میشود. همچنین، تیپ ویژه 1275 GT به همراه نسخه کلابمن (Clubman) از 1969 تا 1980 در بازار حضور داشت، بنابراین این مدل از نظر زمانی با سریهای مارک 3 و مارک 4 مینی همپوشانی دارد.
طراحی موریس مینی 1275 GT
هنگامی که به نسخههای کلاسیک سری مینی نگاه میکنید، نباید انتظار تفاوتهای طراحی چشمگیری را داشته باشید. به عبارت دیگر، این خودرو در طول 40 سال تولید خود، با وجود این که به 7 سری مختلف تقسیمبندی شده است، تفاوتهای طراحی میان هر سری به قدری جزیی و نامشهود است که شناسایی یک مدل خاص بر اساس ویژگیهای ظاهری آن و انتساب آن به یکی از سریهای معین مینی، امری تقریباً غیرممکن به نظر میرسد.

تصور کنید که برند مینی در طول چهار دهه فعالیت، با معرفی هفت سری متفاوت، همواره از یک سری ویژگیهای طراحی خاص بهره برده است. حتی در میان نسخههای تولیدی که توسط سه خودروساز مختلف در این مدت 40 ساله ساخته شدهاند، تفاوتها به قدری ناچیز است که بدون بررسی دقیق جزئیات و تمایزات، شناسایی مدل و تولیدکننده خودرو کار دشواری خواهد بود.
ساختار طراحی این خودرو نمایانگر ویژگیهایی همچون دو چراغ دایرهای جلو که به زیبایی در داخل جلوپنجره کرومی جای گرفتهاند، سپر باریک و کرومی، بدنهی سهدر، شیشههای جانبی بزرگ و چراغهای عقب عمودی است. این طراحی منحصر به فرد و جمعوجور به وضوح در تمامی نسخههای تولیدی سری کلاسیک مینی مشهود است.
اگر به یاد داشته باشید، تاکید کردیم که نمونهای که مورد بررسی قرار گرفته، نسخه 1275 GT میباشد. به این ترتیب، چراغهای موجود در طراحی جلوپنجره کرومی آن با خطوط افقی متعدد و لوگوتایپ GT، نه تنها به طرز قابل توجهی با مینی سری مارک 3 همعصر خود متفاوت است، بلکه از لحاظ ظاهری نیز به مراتب خشنتر و اسپرتتر به نظر میرسد. بدون شک، جسورانهترین جنبه طراحی نسخه GT، ترکیب چراغهای جلو با ساختار جلوپنجره است. این سبک طراحی در هیچ یک از مینیهای کلاسیک مشاهده نمیشود، چرا که در تمامی مینیهای معمولی، قاب جلوپنجره به طور کامل از چراغها جدا و مستقل است.
مینی، به ویژه در نسخه کلاسیک خود، یکی از خودروهای شهری بسیار فشرده و جمع و جور از دسته سواریهای سگمنت A محسوب میشود. ابعاد این خودرو تقریباً مشابه سگمنت کی کار (Kei Car) ژاپنیها است. با این حال، برای درک واقعی کوچک بودن و فشردگی مینی، باید اعداد 3181×1410×1346 میلیمتر را در کنار فاصله محورهای 2038 میلیمتری آن بررسی کنید تا به وضوح تصور کنید که این خودرو چقدر جمع و جور است.

طراحی کابین موریس مینی 1275 GT
با اینکه در زمان رونمایی، ظرفیت نشیمن استاندارد مینی معادل 5 نفر اعلام شده بود، اما ابعاد داخلی این خودرو به قدری محدود است که جای دادن دو بزرگسال در ردیف دوم آن به نوعی شانس محسوب میشود. بنابر این، برای ارزیابی واقعی، ظرفیت مناسب این خودرو را باید 4 نفر در نظر گرفت. همچنین، با توجه به حجم 116 لیتری صندوق عقب، به سختی میتوان یک چمدان بزرگ مسافرتی را در آن جای داد؛ بنابراین، نمیتوان از موریس مینی برای سفرهای خانوادگی بین شهری انتظار داشت.
داشبورد خودرو با دو دریچه خروجی بخاری و نشانگرهای دایرهای سه قلو به همراه پنل کنترلی بخاری طراحی شده است. در این خودرو خبری از سیستم تهویه (کولر)، بالابرهای دستی و امکانات لوکس نیست و تریم تزئینی چشمگیری نیز وجود ندارد. مینی، به عنوان یک خودروی کوچک و مناسب برای استفاده روزمره در شهرها، به ویژه برای بازار کشورهای با خیابانهای تنگ و کمفضا طراحی و تولید شده است. بنابراین این خودرو از نظر تناسب با فضاهای پارک محدود و معابر باریک و تاریک در کشورهایی مانند بریتانیا، ایتالیا و ژاپن عملکرد بسیار خوبی دارد.
نسخهای که در فرآیند بازسازی مورد ارزیابی قرار گرفته، از پوشش چرمی با رنگ مارون برای صندلیها و رودریها استفاده میکند که با رنگ مشکی کفپوش و متریال داخلی کابین تضاد جالبی ایجاد کرده و نمایی گرم و دلنشین را به ارمغان میآورد. همچنین، غربیلک سه شاخه با سوراخهای ریز خودرو، به عنوان یکی از جذابترین عناصر طراحی کابین نسخه GT به چشم میخورد.

مشخصات فنی موریس مینی 1275 GT
تمامی مدلهای مینی در زمان معرفی، با پیشرانه چهار سیلندر 1.0 لیتری و قدرت 38 اسب بخار به بازار آمدند. اما نسخه GT با موتور 1.3 لیتری (1275 سیسی) و نسبت تراکم 8.8:1، به عنوان اسپرتترین و قدرتمندترین مدل شناخته میشود. این موتور به سیستم سوپاپ OHV (8 سوپاپ) و یک کاربراتور واحد مجهز است و توانایی تولید 58 اسب بخار قدرت و 95 نیوتن.متر گشتاور را در دور 5500 دارد.
این عدد حتی در مقایسه با خودروهای معمولی تولید داخل به نظر مضحک میرسد. با این حال، باید به یاد داشته باشید که موریس مینی GT تنها حدود 650 کیلوگرم وزن دارد. به همین دلیل، حتی با بارگذاری کامل 4 سرنشین، وزن نهایی آن به یک تن نمیرسد. با وجود اینکه این خودرو به یک گیربکس دستی 4 سرعته مجهز شده، شتاب اولیه به دلیل گشتاور کم و حجم پایین موتور، حدود 15 ثانیه است. البته با در نظر گرفتن سال تولید، نوع استفاده و بازار هدف، این زمان همچنان تحسینبرانگیز محسوب میشود.
طراحی فنی پیشرانه و گیربکس یکی از بخشهای هیجانانگیز و حیاتی در ساخت مینیهای کلاسیک به شمار میرود. در این طراحی، گیربکس به صورت ترنساکسل (Trans Axle) به طور مستقیم زیر بلوک پیشرانه قرار میگیرد. در بسیاری از مدلها نیز، روغن روانکننده موتور و گیربکس به صورت مشترک استفاده میشوند. این شیوه طراحی با هدف ایجاد یک سیستم فشرده و کمحجم انجام شده است و در خانواده مینی به طور مؤثری عمل کرده است.
سیستم تعلیق جلو این خودرو از نوع جناغی دوبل مستقل بوده و محور عقب آن از سیستم بازو کشنده بهره میبرد که شباهتهایی به سیستم تعلیق مکفرسون دارد. این ترکیب، به همراه مرکز ثقل پایین، موجب ارائه سواری پایدار و چسبندگی مطلوب در پیچها میشود. با این حال، لازم است یادآوری شود که طراحی کلی این خودرو به هیچ عنوان اسپرت و چالش برانگیز به شمار نمیآید.

راند نهایی با موریس مینی 1275 GT
خانواده کلاسیک مینی (نسل هفت کلاسیک از 1959 تا 2000) به عنوان خودروهای پرچمدار و ماندگار، در صنعت خودروسازی بریتانیا شناخته میشوند و بهعنوان نماد (Icon) این صنعت به حساب میآیند. این خودروها در کنار مدلهایی نظیر سیتروئن 2CV و فولکس واگن بیتل در تاریخ خودروسازی جهانی جایگاه ویژهای دارند.
مینی کلاسیک خودرو به رغم اینکه از نظر چالاکی و اسپرت بودن چندان قدرتمند نیست، اما با ابعاد کوچک و وزن سبک خود، تجربهای منحصر به فرد از رانندگی را به سرنشینان ارائه میدهد. این احساس کاملاً متفاوت از رانندگی با یک کوپه فول سایز آمریکایی شش متری در دهه 1960 است و حس و حال خاصی را به ارمغان میآورد که با هیچ چیز دیگری قابل مقایسه نیست.
عکاس: محمدرضا اناری
برای ثبت آگهی فروش خودرو کلیک کنید
همچنین شما عزیزان میتوانید برای خرید و فروش خودرو و دریافت اطلاعات از شرایط خرید اقساطی خودرو و همچنین طرح معاوضه خودرو نقد و اقساط فوری با ما در خودروشاپ همراه باشید. ضمناً جهت تکمیل فرم وام روی سند خودرو اینجا کلیک کنید.