
شاید با اصطلاحاتی نظیر ترمز ضدقفل (ABS)، سیستم توزیع نیروی ترمز (EBD) و ترمز کمکی (BA) آشنا باشید. اما ماهیت عملکرد این سیستمها چیست و تجهیز خودرو به این فناوریها چه مزایایی برای ما به همراه دارد؟ در ادامه با این سوالها آشنا خواهیم شد. قبل از بررسی سیستمهای کمک ترمز، ابتدا باید نحوه عملکرد ترمزها را درک کنیم.همچنین شما عزیزان برای خرید و فروش خودرو و دریافت اطلاعات از شرایط خرید اقساطی خودرو با ما در خودروشاپ همراه باشید.
نحوه عملکرد ترمزها
مدلهای جدید خودروهای موجود در بازار ایران عمدتاً به دو نوع ترمز کاسهای و دیسکی تجهیز شدهاند. هرچند که توضیح دقیق آنها در این مقاله نخواهد گنجید، اما میتوان گفت که ترمزهای دیسکی به دلیل قابلیت تجهیز به سیستمهای کمککننده، از کالیپرهایی استفاده میکنند که به واسطه نیروی هیدرولیکی، لنت ترمز را به دیسکها فشار میدهند و به این ترتیب باعث کاهش سرعت خودرو میگردند.
ترمزهای دیسکی که عملکرد بهتری در مقایسه با ترمزهای کاسهای دارند، کمتر تحت تأثیر شرایط جوی قرار میگیرند و تبادل حرارتی بهتری را نیز ارائه میدهند. این نوع ترمزها بیشتر در خودروهای لوکس به کار میروند و برخی از خودروهای اقتصادی هم تنها در محور جلو از آن بهره میبرند.
سیستم ترمز ضدقفل ABS چیست؟
سیستم ترمز ضدقفل (Anti-lock Brake System) به عنوان یک استاندارد مهم در خودروهای مدرن عمل میکند و از قفل شدن چرخها در هنگام ترمزگیری جلوگیری مینماید. در خودروهای بدون این سیستم، با فشار به پدال ترمز، چرخها چرخش خود را از دست میدهند و اگر فشار نامناسبی به پدال وارد آید، ممکن است چرخها قفل شوند و باعث لغزش خودرو روی سطح جاده گردند، به خصوص در مسیرهای لغزنده.
عملکرد سیستم ABS
این تکنولوژی شامل سه بخش است: پمپ، کنترلکننده و حسگر سرعت. حسگرهای سرعت چرخها با تشخیص قفل شدن، اطلاعات لازم را به واحد کنترلی ارسال میکنند و با قطع جریان روغن هیدرولیک فعالکننده ترمز، مانع از ادامه ترمز میشوند. ممکن است به نظر برسد که این کار خطرناک است، اما ABS به سرعت پس از آزادسازی ترمزها دوباره ترمزگیری را مطابق با درخواست راننده انجام میدهد. این عمل قطع و وصل شدن چندین بار تکرار میشود تا سرعت خودرو به تدریج کاهش یابد.
سیستم توزیع نیروی ترمز EBD چیست؟
توزیع نیروی ترمز (Electronic Brake-force Distribution) به عنوان یک مکمل وابسته برای سیستم ABS عمل میکند و به حسگرهای گوناگونی مجهز است که لحظه به لحظه وضعیت چرخها را نظارت میکنند. اگر این سیستم کاهش اصطکاک یکی از چرخها را تشخیص دهد، نیروی ترمز آن چرخ را کاهش میدهد تا از قفل شدن و به هم ریختن تعادل خودرو جلوگیری شود.
نیاز به EBD در چه نوع خودروهایی ضروری است؟
استفاده از این سیستم در شرایط جادهای متغیر بسیار اهمیت دارد. در شرایطی مانند برف یا یخ، میزان اصطکاک بین چرخها ممکن است تغییر کند و این نیاز به سیستمی است که توزیع نیروی ترمز را به طور بهینه انجام دهد. EBD در خودروهای سواری و باری برای بهبود ایمنی و عملکرد ترمز متداول است، به خصوص در مواردی که بار یا تعداد سرنشینان به طور ناگهانی تغییر میکند.
سیستم ترمز کمکی BA چیست؟
سیستم ترمز کمکی (Braking Assistant) که به عنوان دستیار ترمز نیز شناخته میشود، وظیفه تقویت عملکرد ترمزها را بر عهده دارد. این سیستم در شرایطی که راننده به موقع ترمز نکند یا نتواند فشار کافی به پدال وارد کند، به کمک آمده و از برخورد خودرو با موانع جلوگیری میکند. رانندگان گاهاً به خاطر ترس از قفل شدن چرخها، فشار کمتری به پدال وارد میکنند، که این موضوع ممکن است خطرناک باشد.
عملکرد سیستم ترمز کمکی BA
ترمز کمکی از اجزای حسگر سرعت، حسگر فشار پدال و یک واحد کنترلی تشکیل شده است. این سیستم با دریافت اطلاعات از فشار پدال و سرعت، حساسیت ترمزگیری را تعیین کرده و همزمان با ABS فشار ترمز را تنظیم میکند. لذا میتوان گفت که این فناوری نهایت پتانسیل سیستم ترمز را فعال میسازد.
فناوریهای کمک ترمز جدید
برخی خودروهای مدرن در بازار ایران به فناوریهای پیشرفتهتری مجهز هستند که در کنار ABS، EBD و BA، بر کارایی و ایمنی ترمزها میافزایند. برخی از این فناوریها عبارتند از:
ترمز اضطراری هوشمند AEB
این سیستم (Autonomous Emergency Braking) قادر است به محض شناسایی خطر تصادف، به جای راننده اقدام به ترمزگیری کند. AEB دارای حسگرها و فناوریهای پیچیدهتری در مقایسه با ABS و EBD است و در صورت لزوم به راننده هشدار میدهد.
اتوهولد
سیستم اتوهولد به طور خودکار ترمزدستی خودرو را در شرایطی نظیر ترافیک فعال میکند تا راننده بدون نگرانی از حرکت خودرو، آرامش بیشتری داشته باشد. تا زمانی که راننده پا روی پدال گاز نگذارد، این سیستم فعال خواهد ماند. با این حال، حتی اگر این فناوریها در خودروها به کار گرفته شوند، هنوز بهطور کامل استاندارد نشدهاند. به نظر شما، چه فناوریهای ایمنی دیگری باید در خودروها الزامی شود؟
سوالات متداول
س: آیا سیستم ABS میتواند به طور کامل از قفل شدن چرخها جلوگیری کند؟
بله، سیستم ABS طراحی شده تا در شرایط بحرانی مانع از قفل شدن چرخها شود و به رانندگان کمک کند تا کنترل بیشتری بر روی وسایل نقلیه داشته باشند.
س: آیا همه خودروها به سیستم EBD مجهز هستند؟
خیر، در واقع این سیستم بیشتر در خودروهای مدرن دیده میشود و ممکن است همه مدلها به آن تجهیز نشده باشند.
س: در چه شرایطی باید از سیستم ترمز کمکی استفاده کرد؟
این سیستم برای مواقعی که راننده شروع به ترمز میکند اما فشار کافی بر روی پدال وارد نمیکند، فعال میشود.
س: سیستم برقی اتوهولد چه زمانی به کمک میآید؟
این سیستم معمولاً در ترافیکهای سنگین یا در سربالاییها به کار میرود تا رانندگان بدون نگرانی از حرکت خودرو از ترمز استفاده کنند.