پیشرانه‌های احتراق داخلی از چندین سیلندر تشکیل شده‌اند که در آن‌ها فرآیند احتراق انجام می‌شود. این سیلندرها به شکل استوانه‌ای هستند و قطر هر سیلندر با عنوان Bore شناخته می‌شود. برای نمونه، در موتور TU5، قطر سیلندر برابر با۷۸.۵ میلی‌متر است.

کورس پیستون یا Stroke چیست؟

درون سیلندر موتور، پیستون به واسطهٔ نیروی احتراق به بالا و پایین حرکت می‌کند. فاصلهٔ بین بالاترین (نقطهٔ مرگ بالا) و پایین‌ترین (نقطهٔ مرگ پایین) موقعیت پیستون در سیلندر، به‌عنوان کورس پیستون یا Stroke شناخته می‌شود. به‌عنوان مثال، در موتور TU5 کورس پیستون برابر با۸۲ میلی‌متر است.

نسبت قطر سیلندر به کورس پیستون

هنگامی که قطر سیلندر و کورس پیستون برابر باشد، موتور به عنوان موتور مربعی شناخته می‌شود. اگر قطر سیلندر بزرگ‌تر از کورس پیستون باشد، آن را موتور کورس کوتاه گویند. برعکس، موتوری که کورس پیستون آن بیشتر از قطر سیلندر باشد، به عنوان موتور کورس بلند شناخته می‌شود.

موتور مربعی

نسبت قطر سیلندر به کورس پیستون۱ به۱

پیشرانه‌هایی که قطر سیلندر و کورس پیستون تقریباً برابر دارند، به‌عنوان موتورهای مربعی یا Square شناخته می‌شوند. اعدادی که در این موتورها معمولاً استفاده می‌شود، مانند۸۶ در۸۶ میلی‌متر است. با استفاده از این اعداد، حجم هر سیلندر تقریباً نیم لیتر است و بنابراین حجم کلی موتور در مدل‌های چهار سیلندر۲ لیتر و در مدل‌های شش سیلندر۳ لیتر خواهد بود. موتورهای مربعی عموماً ترکیبی مناسب از ویژگی‌های موتورها با کورس بلند و کوتاه را ارائه می‌دهند و قابلیت ساخت نسخه‌هایی با حجم‌های متفاوت را دارند. به‌عنوان مثال، موتور M52 ب‌ام‌و که بین سال‌های۱۹۹۴ تا۲۰۰۰ در خودروهای سری۳ نسل E46 مورد استفاده قرار گرفته، با قطر سیلندر و کورس پیستون۸۴ میلی‌متر، یک موتور مربعی از لحاظ کلاس است.

موتور کورس بلند

نسبت قطر سیلندر به کورس پیستون کمتر از۱ به۱

موتورهای کورس بلند، که همچنین به نام Undersquare شناخته می‌شوند، به دلیل این‌که کورس پیستون آن‌ها بیشتر از قطر سیلندر است، خصلت‌های خاصی دارند. هرچه کورس پیستون بیشتر باشد، پیستون باید مسافت بیشتری را طی کند و به همین دلیل با سرعت بیشتری حرکت می‌کند، این وضعیت می‌تواند فشار بیشتری بر میل‌لنگ وارد کند و معمولاً دور موتور این نوع موتورها محدودتر است. همچنین، این پیشرانه‌ها در دورهای بالاتر ممکن است عملکرد نرم‌تری نداشته باشند. موتورهای کورس بلند اغلب قدرت بیشتری در دورهای پایین تولید می‌کنند و به همین دلیل بسیاری از موتورهای جدید از این نوع طراحی استفاده می‌کنند. به‌عنوان نمونه، موتور TU5 که دارای قطر سیلندر۷۸.۵ میلی‌متر و کورس پیستون۸۲ میلی‌متر است، از نوع کورس بلند محسوب می‌شود.

مزایا

  • محفظه احتراق مناسب و متناسب
  • احتراق کامل‌تر و بهینه‌تر
  • کاهش مصرف سوخت و راندمان بالاتر
  • طول کمتر موتور

معایب

  • محدودیت دور موتور
  • کارکرد خشن در دورهای بالا
  • جریان محدود در دورهای بالا که می‌تواند قدرت را کاهش دهد

موتور کورس کوتاه

نسبت قطر سیلندر به کورس پیستون بیشتر از۱ به۱

موتورهای کورس کوتاه یا Oversquare، دارای قطر سیلندر بیشتر از کورس پیستون هستند. این نوع موتور معمولاً برای مصارف دور بالا مناسب‌تر می‌باشد، زیرا پیستون‌ها مسافت‌ کمتری را طی می‌کنند. به‌عنوان مثال، در پیشرانه‌های فرمول یک، قطر سیلندر معمولاً بیش از دو برابر کورس پیستون است که این مسأله امکان دستیابی به دورهایی بالاتر از۱۵ هزار rpm را فراهم می‌آورد. قطر بالای سیلندر همچنین به‌کارگیری سوپاپ‌های بزرگ‌تر را ممکن می‌سازد که جریان بسیار بیشتری در محفظه احتراق ایجاد می‌کند و در نتیجه قدرت بیشتری در دورهای بالا تولید می‌شود. موتورها با کورس کوتاه همچنان در خودروهای اسپرت محبوب هستند، زیرا این خودروها قدرت را به جای مصرف سوخت در اولویت قرار می‌دهند.

مزایا

  • دستیابی به دورهای بالاتر
  • سوپاپ‌های بزرگ‌تر که جریان بهتری ایجاد می‌کنند
  • تولید قدرت بیشتر به صورت تنفس طبیعی
  • ارتفاع کمتر موتور

معایب

  • باقی ماندن سوخت نسوخته در محفظه احتراق بزرگ
  • گشتاور کمتر در دورهای پایین‌تر
  • افزایش طول موتور

چرا موتورهای کورس بلند رایج‌تر هستند؟

با توجه به اینکه استفاده از چهار سوپاپ در هر سیلندر و همچنین سیستم‌های توربوشارژر محدودیت‌های جریان در موتورهای کورس بلند را تا حد زیادی کاهش داده، خودروسازان به‌طور فزاینده‌ای به این نوع موتور روی می‌آورند. این موتور قادر به تولید قدرت بالا بدون نیاز به دور موتور بالا است؛ از طرفی، محفظهٔ احتراق فشرده، راندمان حرارتی بیشتری را ایجاد کرده و آلودگی را نیز کاهش می‌دهد. به‌علاوه، پیشرانه‌های کورس کوتاه در خودروهای اسپرت و قدرتمند که به دور موتور بالا نیاز دارند، همچنان کاربرد دارند چرا که در این خودروها مصرف سوخت چندان تاثیرگذار نیست، اما در خودروهای عادی که به‌طور روزمره استفاده می‌شوند، موتورهای کورس بلند به‌طور کلی بهتر عمل می‌کنند و از نظر آلایندگی و کارآیی برتری دارند.

نتیجه

با ما در سایت خودروشاپ با قطر سیلندر (Bore) و کورس پیستون (Stroke) و تفاوت های میان آن دو آشنا شده ایم . علاوه یر آن شما عزیزان میتوانید برای دریافت اطلاعات از شرایط خرید اقساطی خودرو با ما در خودروشاپ همراه باشید.

پرسش‌های متداول (FAQ)

  • فرق قطر سیلندر و کورس پیستون چیست؟ قطر سیلندر نشان‌دهنده اندازه دایره ای است که سیلندر را تشکیل می‌دهد و کورس پیستون فاصلهٔ بین بالاترین و پایین‌ترین نقطه حرکت پیستون در سیلندر را مشخص می‌کند.
  • مزایای موتور کورس بلند چیست؟ موتورهای کورس بلند معمولاً گشتاور بالاتری تولید می‌کنند و کارایی بیشتری دارند، به‌خصوص در دورهای پایین.
  • چرا موتورهای مربعی محبوب هستند؟ موتورهای مربعی به دلیل ویژگی‌های سازگار و balanced بین قدرت و مصرف سوخت محبوب هستند و می‌توانند حجم‌های مختلف تولید کنند.