خرید خودرو
طی چند سال اخیر، کل صنعت خودروسازی جهان به سمت استفاده از خودروهای الکتریکی در حال حرکت است. آغاز این تحول را می‌توان درخشان‌ترین اقدام تسلا دانست که با رونمایی از مدل‌های برجسته الکتریکی، سایر برندهای خودروسازی را نیز به پیوستن به این روند تشویق کرد. قوانین سختگیرانه دولتی در خصوص محدودیت‌های آلایندگی و زمان‌بندی ممنوعیت فروش خودروهای سوخت‌فسیلی تا سال‌های 2030 و 2035، موجب تسریع فرآیند انتقال به خودروهای برقی در سراسر دنیا شده است. در حال حاضر، ایالات متحده، اروپا و چین به عنوان سه بازار اصلی برای خودروهای الکتریکی شناخته می‌شوند و حالا کشور ما نیز در پی اجرای این روند جهانی برای ارائه خودروهای الکتریکی در ایران است.برای اطلاع بیشتر از فروش اقساطی می توانید با کارشناسان ما تماس بگیرید.
در اواخر اردیبهشت ماه، بحث آغاز اولین دوره فروش خودروهای الکتریکی وارداتی مطرح شد، که در این راستا وب‌سایت تخصصی evauto.ir طراحی شده است. این پلتفرم چندین نوع خودرو الکتریکی از برندهای مختلف چینی، ژاپنی و اروپایی را به نمایش می‌گذارد و قیمتی تقریبی برای آن‌ها ارائه داده است. اما آیا واقعاً خرید خودروهای برقی در ایران توجیه‌پذیر است؟ به این پرسش لازم است از زوایای مختلفی پاسخ داده شود.
کمبود زیرساخت‌های شارژ
نظر اول: یکی ازبزرگترین موانع خرید خودروهای الکتریکی در ایران، عدم وجود زیرساخت‌های کافی برای شارژ آن‌هاست. به‌ویژه در پایتخت، تعداد ایستگاه‌های شارژ به طرز قابل توجهی کم است که موجب می‌شود استفاده از این خودروها برای شارژ سریع غیر ممکن به نظر برسد. شارژ خودروهای الکتریکی در منزل هم به وسیله شارژرهای معمولی انجام می‌شود که زمان‌بر است. برای مثال، شارژ باتری فولکس‌واگن ID.4 با یک شارژر استاندارد نزدیک به 8.5 ساعت طول می‌کشد. از طرف دیگر، توانایی این خودروها در پیمایش حداکثر 400 تا 500 کیلومتر است که در دنیای واقعی به دلیل شرایط مختلف رانندگی، کمتر از این مقدار می‌شود و بنابراین برای سفرهای طولانی مناسب نیستند و به طور کلی تنها برای سفرهای شهری کاربرد دارند.
نظر دوم: اگر استقبال عمومی از خودروهای برقی افزایش یابد، دولت می‌تواند با تشویق‌های مالی، ایستگاه‌های شارژ را گسترش دهد؛ به‌خصوص با راه‌اندازی ایستگاه‌های شارژ سریع در پمپ بنزین‌ها و استراحتگاه‌های بین‌راهی، این مشکل می‌تواند به طرز قابل توجهی حل و فصل گردد. در همین حال، فاصله حرکتی خودروهای الکتریکی برای سفرهای روزمره شهری کافی است و با توجه به اینکه بسیاری از افراد خودرو را تنها برای ترددهای درون‌شهری استفاده می‌کنند، این خودروها می‌توانند کاربردی باشند.
چالش تأمین قطعات
نظر اول: یکی از بخش‌های کلیدی خودروهای الکتریکی باتری آن‌هاست. باتری‌ها در ابتدا عملکرد خوبی دارند، اما پس از چند سال، به دلیل فرسودگی، کارایی خود را از دست می‌دهند و گاهی نیاز به تعویض پیدا می‌کنند. این مسأله علاوه بر هزینه‌های بالای تعویض، ممکن است به دلیل عدم تأمین خدمات پس از فروش به مشکل تبدیل شود و به این ترتیب، در سال‌های آتی دسترسی به قطعات یدکی برای این خودروها در ایران محدود خواهد شد، در نتیجه خودروهای الکتریکی ممکن است پس از چند سال عملاً غیرقابل استفاده شوند.
نظر دوم: اما باتری‌های جدید خودروهای الکتریکی به طرز چشمگیری پیشرفت کرده‌اند و عمر بالایی دارند که این بدان معناست که آن‌ها می‌توانند برای چند صد هزار کیلومتر عملکرد خوبی از خود نشان دهند. همچنین، بسیاری از خودروهای برقی وارداتی دارای گارانتی‌های طولانی مدت هستند که نگرانی خریداران را کاهش می‌دهد.
چالش تعمیرات
نظر اول: یکی دیگر از چالش‌های ممکن برای خریداران خودروهای الکتریکی در ایران، مسائل مربوط به تعمیرات است. به دلیل جدید بودن این تکنولوژی برای کشور، تعمیرکاران و مراکز خدمات فنی با آن آشنایی ندارند. این مسئله می‌تواند به این معنی باشد که حتی برای تعمیرات جزئی، خریداران باید به نمایندگی‌های تعمیر خودرو مراجعه کنند، در حالی که بسیاری از واردکنندگان شرکت‌های نوظهوری هستند که شبکه خدمات گسترده‌ای ندارند. همچنین، شرکت‌های بزرگتر نیز ممکن است در ارائه خدمات پس از فروش برای خودروهای بنزینی چینی دچار چالش باشند، چه برسد به خودروهای الکتریکی.
نظر دوم: از سوی دیگر، به دلیل اینکه خودروهای الکتریکی دارای قطعات فنی بسیار کمتری نسبت به خودروهای سوخت‌فسیلی هستند، احتمال خرابی آن‌ها نیز کمتر است. به‌عنوان مثال، مسائلی مانند روغن‌ریزی، سوختن واشر سرسیلندر یا خرابی تسمه و... در این خودروها وجود ندارد. همچنین، با جذب و آموزش متخصصان در زمینه برق و الکترونیک، می‌توان مشکل کمبود تعمیرکار برای خودروهای برقی را حل کرد.
هزینه بالا
نظر اول: هزینه ساخت بالای باتری‌ها در سرتاسر دنیا موجب گرانی خودروهای الکتریکی نسبت به مدل‌های سوختی شده است. با توجه به قیمت‌های بسیار بالا و غیرمنطقی خودروهای بنزینی در کشور، قیمت خودروهای برقی نیز می‌تواند بسیار بالا برود. به‌عنوان نمونه، قیمت تقریبی آئودی Q5 E-tron به بیش از 3 میلیارد تومان رسیده است.
نظر دوم: در کشورهای توسعه‌یافته‌ای چون چین و ایالات متحده، برای خودروهای الکتریکی مشوق‌های دولتی در نظر گرفته می‌شود که به کاهش قیمت آن‌ها کمک می‌کند؛ به همین نحو، دولت ما نیز تعرفه واردات خودروهای الکتریکی را به تنها 1% کاهش داده تا این خودروها به نرخ منصفانه‌تری وارد بازار شوند. برای مثال، قیمت تقریبی فولکس‌واگن ID.4 به 1 میلیارد و 450 میلیون تومان اعلام شده است و پیش‌بینی می‌شود که قیمت نهایی آن کمتر از 2 میلیارد تومان باشد، بنابراین با تعرفه‌های کمتر می‌توان به جای خرید یک کراس‌اور چینی، خودرویی از برند معتبر فولکس‌واگن تهیه کرد.
چند پرسش
در روزهای اخیر، تقاضا برای خودروهای الکتریکی در جهان، به‌ویژه در بازار آمریکا، با کاهش چشمگیری مواجه شده است. با وجود تمام کمپین‌ها و مشوق‌های دولتی، سهم خودروهای الکتریکی از کل فروش خودرو در آمریکا در سال 2023 به تنها 7.6 درصد رسیده است. به همین دلیل، بسیاری از خودروسازان بزرگ جهانی همچون فورد، مرسدس بنز و جنرال موتورز، برنامه‌های الکتریکی‌سازی خود را به تأخیر انداخته و همچنان بر تولید خودروهای سوخت‌فسیلی و هیبریدی تمرکز کرده‌اند.
اگر هدف مسئولان، کاهش آلودگی هوا است، واردات تعداد زیادی خودروهای برقی با قیمت‌های بالا نمی‌تواند راه‌حلی کارساز باشد؛ چرا که بیشتر مردم مجبور به استفاده از خودروهای قدیمی و پرمصرف داخلی هستند و فقط عده‌ای توان خرید این خودروهای وارداتی را دارند. در نتیجه، مسئولان باید بر روی واردات خودروهای برقی کوچک و ارزان‌قیمت تمرکز کنند تا به‌راحتی بتوانند جایگزینی برای خودروهای معمولی و روزمره ایرانی‌ها پیشنهاد دهند. همچنین، عرضه این خودروها با قیمت مناسب می‌تواند به خودروسازان داخلی هم انگیزه دهد تا به توسعه خودروهای برقی بپردازند.
