خرید خودرو
سنسور موقعیت دریچه گاز یا Throttle Position Sensor که به اختصار TPS نامیده می‌شود، حسگری است که در ناحیه دریچه گاز قرار دارد. وظیفه اصلی این سنسور این است که با فشار دادن پدال گاز، میزان باز شدن دریچه را اندازه‌گیری کرده و اطلاعات لازم را به سیستم کنترل خودرو ارسال کند. به عبارتی، این سنسور به تنظیم مقدار سوخت پاشیده شده به موتور کمک می‌کند.در خودروهای مجهز به انژکتور، واحد کنترل الکترونیکی یا ECU به تناسب اطلاعات دریافتی از این سنسور، سوخت مورد نیاز موتور را تنظیم می‌کند. به عبارت دیگر، با فشردن پدال گاز و حس شدن میزان باز شدن دریچه، ECU اعتمادهایی برای افزایش یا کاهش سوخت تشکیل می‌دهد.در ادامه با ما در خودروشاپ اولین و بزرگترین سایت خرید خودرو اقساطی و فروش خودرو همراه باشید.
انواع سنسور دریچه گاز در خودروها
در خودروهای تولید داخل معمولاً سنسورهای دریچه گاز به دو دسته ساژم و زیمنس تقسیم می‌شوند. این حسگرها از نظر ساختاری متفاوت هستند و باید حتماً به نوع ECU موجود در خودرو توجه شود. سنسورهای دریچه گاز در ساختاری الکترونیکی طراحی شده‌اند که از استهلاک پایین‌تری نسبت به سایر سنسورها برخوردار بوده و نیاز به نگهداری خاصی ندارند.
در بیشتر خودروها از انواع مختلف سنسورها استفاده می‌شود. برای مثال، در خودروهایی نظیر پژو405، پارس، از سنسورهای مخصوص ساژم بهره برده می‌شود. در مجموع، سنسور دریچه گاز مدل شاخک‌دار در اکثر خودروهای داخلی کاربرد بیشتری دارد و کمتر دچار مشکل می‌شود.
نحوه عملکرد سنسور دریچه گاز
برای درک بهتر عملکرد سنسور دریچه گاز، بیایید اجزای اصلی آن را معرفی کنیم. این سنسور دارای3 پین است:
- پین1: مثبت5 ولت
- پین2: سیگنال
- پین3: اتصال منفی
هنگامی که سوئیچ روشن می‌شود، سیستم اطلاعات مثبت5 ولت و منفی را به سنسور ارسال می‌کند. وقتی خودرو روشن است و راننده پدال گاز را فشار می‌دهد، میزان باز شدن دریچه گاز به ولتاژ تبدیل می‌شود و از طریق پین2 به سیستم کامپیوتری خودرو ارسال می‌شود.
این سنسور تأثیر زیادی بر روی مصرف سوخت دارد. میزان باز و آزادی دریچه، سیگنال‌های الکتریکی را به ECU منتقل نموده و ECU با استفاده از اطلاعات حسگری، میزان هوای ورودی به منیفولد را اندازه‌گیری و سوخت مورد نیاز را تنظیم می‌نماید.
نشانه‌های خرابی سنسور دریچه گاز خودرو
علائمی که می‌تواند نشانه‌ای از خرابی سنسور دریچه گاز باشد شامل:
- کاهش کارایی در تسریع خودرو
- دود غیرمعمول از اگزوز
- نوسانات در دور موتور بالا
- ماندن دور موتور در حالت پایین
- مشکلاتی در شتاب‌گیری در دورهای2500 تا3000 دور در دقیقه
- خاموش شدن خودرو هنگام فشردن پدال گاز
- دور موتور پایین نمی‌آید هنگام خلاص بودن دنده
- افزایش دور موتور هنگام گرم بودن
- کاهش دور موتور در دماهای پایین
- افت محسوس شتاب خودرو
- افزایش مصرف سوخت
1- دور موتور بالا باقی ماندن
این ایراد نشان‌دهنده خرابی حسگر می‌باشد که ممکن است به رفتار نادرست دنده و سوخت ناکافی مرتبط باشد.
2- گاز اضافی خودرو
نشانه‌ای دیگر از خرابی حسگر دریچه گاز، گاز اضافی است که در زمان تعویض دنده یا در حالت سکون ایجاد می‌شود.
3- کات‌آف زود هنگام
وقتی سنسور به درستی عمل نکند، قدرت تبدیل سوخت به هوا مختل می‌شود، منجر به کات‌آف زودتر از حد معمول می‌گردد.
4- کپ کردن خودرو
این وضعیت زمانی رخ می‌دهد که خودرو در زمان گاز دادن، پاسخی ندهد، نشانه‌ای از ناکارآمدی حسگر است.
5- افزایش مصرف سوخت
یکی دیگر از مشکلات رایج غیرکارکرد درست سنسور دریچه گاز اِعمال فشار نامناسب بر سوخت می‌باشد که خود منجر به افزایش هزینه سوخت‌گیری می‌شود.
6- کاهش شتاب خودرو
خرابی این سنسور باعث می‌شود تا شتاب خودرو کاهش یابد و احساس کند خودرو کمتر توان دارد.
7- روشن شدن خودرو در حالت سرد
خاموش شدن خودرو در زمان سرد بودن آن می‌تواند حکایت از وجود خرابی در حسگر دریچه گاز داشته باشد.
8- تأخیر در بازگشت دور موتور
اگر دور موتور به آهستگی به حالت نرمال برگردد، این مورد نیز نشان از نقص در سنسور دارد.
9- تأخیر در گاز خوردن خودرو
اگر به خاطر ناکارآمدی حسگر، خودرو دیر گاز بخورد، باید به نقص سنسور توجه ویژه‌ای داشت.
توجه به خرابی سنسور دریچه گاز
فقط روش دقیق تشخیص خرابی حسگر دریچه گاز استفاده از دستگاه دیاگ است. اگر دستگاهی در اختیار ندارید، بهتر است ریست حسگر دریچه گاز و تعمیر خودرو را به متخصصان بسپارید. در صورتی که آگاهی کافی دارید، ممکن است خودتان بتوانید عیب‌یابی کنید.
عوامل تأثیرگذار بر خرابی سنسور دریچه گاز
عوامل متعددی می‌توانند منجر به خرابی سنسور دریچه گاز شوند، از جمله:
1- نفوذ آب به سنسور در زمان شستشو خودرو.
2- فشار بیش‌ازحد به سنسور که باعث آسیب می‌شود.
3- تجمع آلودگی و جرم بر روی محفظه سنسور که باعث اختلال در عملکرد آن می‌گردد.
دلایل خرابی سنسور دریچه گاز
مواردی مانند نقص در ECU، نوسانات برقی و مشکلات شستشو می‌تواند باعث خرابی حسگر دریچه گاز شود.
1- نقص در ECU
هر گونه نقص در واحد کنترل ممکن است منجر به آسیب به سنسور دریچه گاز گردد.
2- نوسانات برقی
قطع و وصل‌های بی‌نقصی در سیم‌کشی نیز ممکن است باعث خرابی سنسور گردد.
3- شستشوی غیر اصولی
دیگر دلایل خرابی سنسور شامل شستشوی غیر اصولی موتور خودرو می‌شود.
4- آسیب به اجزای مکانیکی دریچه گاز
این مورد می‌تواند به شکستن و آسیب به قطعات مکانیکی منجر شود.
روش‌های عیب‌یابی سنسور دریچه گاز
برای عیب‌یابی صحیح، ابتدا باید سوکت سنسور را جدا کنید؛ ضمن استفاده از لامپ تست، پین‌ها را بررسی کنید. برای عیب‌یابی دقیق‌تر، دستگاه دیاگ را به کار ببرید.
مراحل عیب‌یابی به شرح زیر است:
- بررسی وضعیت دریچه گاز
- بررسی زاویه دریچه گاز
- بررسی ولتاژ دریچه گاز
پس از بررسی، در صورت خرابی حسگر دریچه گاز، توصیه می‌شود با یک ویدیو آموزشی نحوه تعویض آن را یاد بگیرید.
چگونگی تعویض سنسور دریچه گاز پراید
عملیات تعویض سنسور دریچه گاز پراید در چند مرحله انجام می‌شود و نیاز به آچار و ابزار خاصی ندارد. برای این کار، دو پیچ سنسور را باز کرده و سوکت آن را جدا کنید. سپس سنسور جدید را در محل مناسب نصب کنید.
مراحل تعویض سنسور
اقلام مورد نیاز
- دستکش ایمنی
- عینک ایمنی
- پیچ گوشتی
- ولتاژمتر (اختیاری)
نکات نهایی
در نهایت، سنسور دریچه گاز یکی از اجزای مهم خودرو است و خرابی آن می‌تواند به مشکلات جدی منجر شود. به همین دلیل، بهتر است به علائم و نشانه‌های خرابی آن دقت کرده و در صورت مشاهده هرگونه مشکل، اقدامات لازم را در سریع‌ترین زمان ممکن انجام دهید. در نهایت، از شستشوی غیراصولی موتور خودداری کنید تا از خرابی این سنسور جلوگیری نمایید.
سؤالات متداول (FAQ)
سؤال۱: چگونه میتوانم بفهمم سنسور دریچه گاز من کار نمی‌کند؟
پاسخ: بروز علائمی مانند کاهش شتاب، افزایش مصرف سوخت، یا نوسانات غیرعادی دور موتور می‌تواند نشانه‌ای از خرابی سنسور باشدت.
سؤال۲: آیا میتوانم خودم سنسور را تعویض کنم؟
پاسخ: بله، با مشاهده ویدیوی آموزشی و داشتن ابزار مناسب، میتوانید سنسور دریچه گاز را خودتان تعویض کنید.
